Deel deze pagina

Wijkacademies Opvoeden

Wijkacademies Opvoeden betreft een groep van 12 tot 14 ouders die te maken hebben met alledaags ouderschap. Het betreft een programma van drie tot vier waarin de ouders die meedoen aan de kerngroep van de Wijkacademie aan de hand van heldere startvragen vertellen over hoe ze zelf zijn opgevoed, wat ze daarvan mee nemen en wat ze anders willen doen. Ook kijken ze naar de wijk en maken een beeld hoe die er idealiter uit zou zien. Ze kiezen zelf een aantal opvoedthema’s die ze in de wijk bespreekbaar willen maken en ontwikkelen creatieve programma’s om dat voor elkaar te krijgen. In Nederland zijn er al zo’n 20 wijken Wijkacademie’s Opvoeden opgericht. 

Op welke vraag of behoefte geeft dit praktijkvoorbeeld antwoord?

Veel ouders missen natuurlijke netwerken om over ouderschap en opvoeden te praten, terwijl sociale netwerken en relaties belangrijk zijn voor een sterke opvoedomgeving. Dit is nog sterker het geval voor ouders met een migratieachtergrond omdat de vanzelfsprekende netwerken uit het land van herkomst hier niet aanwezig zijn. De Wijkacademie opvoeden draagt bij aan het vergroten van de sociale netwerken van ouders en stimuleert ze om het gesprek over alledaags opvoeden met andere ouders aan te gaan. De behoefte hieraan is groot.

Via de Wijkacademies komen ouders op een laagdrempelige manier in contact met andere ouders en vinden steun bij elkaar. Zij behouden daarbij hun eigen regie over wat willen vertellen in de groep en wat zij meenemen uit de gesprekken in deze diverse groepen van opvoeders.

Hoe werkt het?

Wijkacademies Opvoeden kan in elke multiculturele wijk opgezet worden. Het initiatief hiervoor kan ofwel komen van een professional, een (welzijns)organisatie, een sociaal ondernemer of de gemeente. De twee professionals die de ouderbijeenkomsten gaan leiden, hebben hiervoor een training gevolgd. 

Ouders worden geworven door hen persoonlijk aan te spreken op scholen, de straat of bij andere bijeenkomsten. Er wordt gevraagd naar hun opvoedervaringen en hun wens om iets voor de wijk te betekenen. Wanneer hier animo voor is worden ouders uitgenodigd voor het eerste kennismakingsgesprek. Daarna volgt de eerste kerngroepbijeenkomst.  

De gesprekken tijdens de bijeenkomsten van de kengroep die elke twee à drie weken plaatsvinden worden begeleid door twee professionals, die een luisterende in plaats van adviserende rol aanneemt. Juist de eigen ervaring van de opvoeders staat centraal. 

De groep denkt ook zelf mee over vragen om te bespreken en passende werkvormen. Voorbeelden van thema’s zijn: rol van vaders, armoede en opvoeden en weerbaar opvoeden. Vervolgens bedenkt de groep met elkaar een (creatief) plan om iets rondom het thema uit te voeren in de wijk. Zo werden er al opvoedtheater, tentoonstellingen, leesclubs, conferenties en huiswerkklassen georganiseerd door moeders, opgericht. De professionals helpen mee bij het vinden van passende samenwerkingspartners die de groep kunnen ondersteunen bij hun plannen voor de wijk. 

Was de doelgroep betrokken bij de ontwikkeling?

De doelgroep (ouders) is betrokken bij de vormgeving van hun eigen traject. Elk traject wordt dan ook anders vormgegeven. Ouders bepalen zelf het thema en het wijkinitiatief waarmee zij het komende half jaar mee aan de slag gaan. 

Wat levert het op?

Deelnemers komen door hun ervaringen tot nieuwe inzichten over zichzelf, hun kinderen en de opvoeding. Wijkacademies Opvoeden levert daarbij wederzijdse steun voor ouders op en worden vaardigheden aangeleerd om het gesprek over opvoeden met anderen aan te gaan. Daarbij draagt het bij aan diversiteit in de opvoeding, omdat ouders veel kennis krijgen over andere opvoedstijlen en over andere culturen. Tevens draagt het bij aan een preventie, omdat over de opvoeding in gesprek wordt gegaan alvorens het een probleem betreft. Als laatste wordt getracht structuren in de wijk te bewerkstelligen, zodat ouders eerder verbindingen met andere aan kunnen gaan.

Is de borging geregeld?

Professionals die een Wijkacademie gaan starten dienen een cursus Ontwikkel een Wijkacademie Opvoeden af te ronden. Hierin leren zij de theorie en aanpak van de groepsbijeenkomsten, waarna deze gezamenlijk worden geoefend in vijf bijeenkomsten. Na afronding wordt halfjaarlijks een intervisie-bijeenkomst georganiseerd voor professionals die een Wijkacademie begeleiden. 

Met ouders en professionals worden (tussentijdse) evaluatiegesprekken gevoerd om te achterhalen wat het programma voor hen heeft opgeleverd en wat tussentijdse lessen zijn geweest. Voordat het project wordt maken de deelnemers in kleine groepjes plannen voor de toekomst. Samen met de begeleiders kijken ze hoe ze die in praktijk kunnen brengen. Dit kunnen individuele plannen zijn, of plannen voor eigen wijkinitiatieven.

Hoe is het gefinancierd?

De wijkacademie opvoeden en de cursus voor professionals wordt gefinancierd door de gemeente. Dit kan door bepaalde gelden te oormerken hiervoor of door subsidies ter beschikking te stellen. Per Wijkacademie wordt  per jaar een activiteitenbudget beschikbaar gesteld om de programma’s die de kerngroep ontwikkelt uit te kunnen voeren. In sommige gemeenten worden Wijkacademies Opvoeden (mede) door fondsen gefinancierd.

Met wie wordt samengewerkt?

Aangezien het programma in elke wijk opgezet kan worden, zijn er veel potentiële samenwerkingspartners. De initiatiefnemers zijn vaak kleine, in de wijk gewortelde organisaties. De keuze van de samenwerkingspartners wordt bepaald aan de hand van het thema dat op de agenda staat. 

Een Wijkacademie heeft geen eigen locatie, maar maakt gebruik van locaties die al in de wijk bestaan. Hierin worden dus ook samenwerkingen aangegaan, met bijvoorbeeld buurthuizen, een verzorgingstehuis of scholen. 

Bij de start van een Wijkacademie worden tevens folders verspreid om organisaties en instellingen in de wijk te informeren over Wijkacademies Opvoeden, zodat zij kunnen fungeren als samenwerkingspartner om de creatieve wijkplannen uit te voeren en het programma na verloop van tijd over te dragen naar lokale organisaties.

Meer weten?

https://wijkacademieopvoeden.nl/
https://www.movisie.nl/interventie/wijkacademie-opvoeden