Deel deze pagina

Kompas maakt onderbuikgevoelens concreet

De cijfers zijn veelzeggend. Van de deelnemers aan de Movisie-bijeenkomst ‘Onveiligheid herkennen’ geeft bijna 30% aan onveiligheid vaak te vermoeden bij mensen in kwetsbare situaties en meer dan de helft zegt dat soms te doen. Daarbij: negen op de tien deelnemers zegt wel eens te twijfelen of het vermoeden van onveiligheid juist is. ‘Onveiligheid is moeilijk om te signaleren, dat maakt het ingewikkeld. Je ziet vaak maar het topje van de ijsberg’, stelt een sociaal werker.

Annelies Kooiman (adviseur Integraal Werken in de Wijk en Movisie) licht in een webinar het Kompas toe, ondertitel: ondersteuningsinstrument voor het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling. Het Kompas is vooral bedoeld voor jezelf, benadrukt ze. ‘Ga er niet mee wapperen. Maak op basis van je vermoedens concreet wat je ziet. Het Kompas is absoluut niet diagnostisch, uiteindelijk is jouw vakmanschap van belang. Dat vergt vlieguren en gesprekstechnieken.‘

Meldcode

Kooiman beschrijft vervolgens hoe het Kompas in elkaar zit. Begin bij aan te geven welk soort mishandeling je wilt verkennen. Daarvan breng je dan systematisch signalen, risicofactoren en ook beschermende factoren in kaart.  Zo maak je je vermoedens concreet. Het Kompas volgt de stappen van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

Niet handig

Caroline van den Brink van het wijkteam Amersfoort was nauw betrokken bij de ontwikkeling van het Kompas. ‘Wij zaten in Amersfoort met alle aandachtsfunctionarissen bij elkaar, we hadden allemaal verschillende verhalen en we gebruikten verschillende instrumenten om mishandeling in kaart te brengen. Dat was al niet handig. Bovendien was geen enkel instrument geschikt voor onze doelgroep, van 0 tot 100. Daar was helemaal niets voor.’

Wegwijs maken

Van den Brink en collega’s klopten bij Integraal Werken in de Wijk aan. Dat leidde dus tot het Kompas dat ook gebruik maakt van bestaande instrumenten. Zij somt de voordelen op: wat je in het Kompas omschrijft , kun je  overnemen in het dossier. Er staan hulpmiddelen in om het gesprek aan te gaan. Je kunt het gebruiken om nieuwe collega’s wegwijs te maken. En het is goed om het met collega’s die niet betrokken zijn bij de casus in te vullen, want dan krijg je een bredere blik. ‘Dat begon al met het invullen van de leeftijd van de moeder. Is die pas 23? Waar hebben we mee te maken?’

Blinde vlek

Ja, het Kompas oogt omvangrijk, maar je hoeft echt niet alles in te vullen, zegt Annelies Kooiman. ‘Dit gaat zoveel opleveren’, stelt Caroline van den Brink. ‘Door het met elkaar in te vullen kom je erachter dat je nog heel veel informatie niet hebt onderzocht. Hoe zat dat in jouw jeugd, hoe was de relatie met je moeder en ga zo maar door. De beschermende factoren zijn ook heel prettig. Je kijkt vaak alleen naar risico’s. Maar als oma iedere dag langs komt of de buurvrouw een oogje in het zeil houdt, is dat toch geruststellend. Het houdt je scherp en voorkomt een blinde vlek. Zo van dit doe ik wel even. Het helpt je reflecteren en vermoedens boven water krijgen.’

Tot slot heeft Caroline van den Brink nog een tip voor professionals die met het Kompas aan de slag gaan: ‘Zorg ervoor dat het binnen de organisatie zorgvuldig wordt uitgerold. Het is niet even een linkje doorsturen. Integreer het Kompas ook in het inwerkprogramma. En ga het gebruiken. Het is zo uitgebreid en up-to-date, alles wat er speelt, zit in dit Kompas.’

Download het Kompas